1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, święto ustanowione przez Sejm RP 3 lutego 2011 r., jako wyraz hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji.

Zakończenie II wojny światowej dla żołnierzy antykomunistycznego podziemia niepodległościowego nie było tożsame z odzyskaniem upragnionej wolności. W obliczu kolejnej, tym razem sowieckiej okupacji, stanęli do nierównej walki, by zrzucić moskiewski dyktat. Mimo oficjalnego rozkazu o rozwiązaniu Armii Krajowej, pod bronią pozostało kilkanaście tysięcy partyzantów, aktywnych w różnych zgrupowaniach m.in.: 5. Brygadzie Wileńskiej AK czy Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość”. Szacuje się, że w okresie 1944-1956 przez wszystkie organizacje podziemia antykomunistycznego przewinęło się ok. 120-180 tys. osób, a w samych oddziałach bojowych walczyło ok. 20-25 tys. osób. Działania zbrojne wymierzone były w większości w oddziały UB, KBW czy MO, ale struktury policyjne, wojskowe i polityczne tworzone przez komunistów były coraz silniejsze. Po sfałszowanych wyborach parlamentarnych, w styczniu 1947 r. stało się jasne, że nic nie zatrzyma postępującej stalinizacji kraju. Amnestia ogłoszona dla byłych żołnierzy AK posłużyła do skuteczniejszej dekonspiracji i rozbijania struktur oddziałów walczących o wolną Polskę. Uznaje się, że ostatnim żołnierzem niezłomnym był Józef Frańczak „Lalek”, który zginął w 1963 r. Władza ludowa przez lata robiła wszystko by wymazać żołnierzy drugiej konspiracji z pamięci zbiorowej Polaków. Mimo agresywnej, oficjalnej propagandy, która określała żołnierzy niezłomnych jako „bandytów” i „wrogów ustroju” nigdy się to nie udało.

Dzisiaj, Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” stanowi potwierdzenie przez wolną, demokratyczną Rzeczpospolitą ich wielkiej roli, jaką odegrali w walce o suwerenną i niepodległą Ojczyznę.

Foto: Muzeum Regionalne w Siedlcach